De binnenstad van Amersfoort werd na jaren beraadslagen in 2021 autoluw gemaakt. Ondernemers zijn vaak terughoudend wanneer het gaat over dit soort maatregelen, maar in deze stad ging het anders. Het project werd namelijk gepromoot door Walrick Halewijn, voorzitter van de ondernemers in de stad, die zijn mede-ondernemers ervan wist te overtuigen dat de realisatie van de autoluwe binnenstad een goed idee was. Waarom? Uit onderzoek blijkt dat autovrije winkelstraten geen negatieve gevolgen hebben voor de verkoop. In tegendeel, ze trekken juist meer mensen aan.
Waarom handelaars baat hebben bij een autoluwe binnenstad
Intuïtief hebben ondernemers vaak het gevoel dat een gemotoriseerde binnenstad belangrijk is voor hun winkels. Dat is begrijpelijk, want je zou denken dat je klanten niet meer tot bij jou raken in een autoluwe binnenstad en dat de verkoop hierdoor zou dalen. Niets is minder waar, want we zien keer op keer dat een autoluwe omgeving juist een positieve invloed heeft op de verkoop. Fietsers en voetgangers spenderen namelijk meer dan automobilisten! Het zit zo:
- Ondernemers overschatten de waarde van klanten die met de auto komen. Uit peilingen in Brussel in 2012 bleek dat handelaars dachten dat de helft van hun klanten met de auto kwam. Dit was echter een grote overschatting. 40% kwam toen met het openbaar vervoer en nog eens 40% te voet of met de fiets.
- Uit Nederlands onderzoek bleek al dat fietsers in de binnenstad van Utrecht meer geld uitgaven dan de automobilisten. En ook uit onderzoek in de VS blijkt dat fietsers 13% meer uitgeven per maand dan automobilisten. Een autoluwe binnenstad zorgt niet alleen voor een aantrekkelijkere winkelomgeving voor je klanten, maar ook voor klanten die meer kopen. Klanten die te voet of met te fiets komen, moeten zich geen zorgen maken over brandstof- of parkeerkosten. Blijkbaar voel je dat verschil in hun aankoopgedrag.
- Niet alleen wordt er meer gekocht door klanten, Bond Beter Leefmilieu stelt dat je als handelaar ook meer klanten over de vloer krijgt. Winkeliers hoeven zich geen zorgen meer te maken over verkeersdrukte. Als je met de fiets of te voet winkelt, stap je al sneller een winkel binnen. Een klant die met de auto komt, moet eerst nog een parkeerplaats vinden. We weten allemaal hoe stressvol dit kan zijn. De straten worden ook aangenamer en veiliger om in te winkelen. Ouders met kinderen en senioren hebben hier baat bij en gaan zo meer geld uitgeven in deze autoluwe buurten.
- Veel van het verkeer dat je ziet in winkelstraten, is daar niet per se om te winkelen. Vaak spreek je hier van sluipverkeer, doorgaand verkeer dat alleen maar door deze straten rijdt om tijd te besparen terwijl deze weg hier eigenlijk niet voor geschikt is. Dit zorgt alleen maar voor verkeersoverlast voor de lokale bewoners. Een autoluwe binnenstad vermijdt deze overlast, maar dat wil niet zeggen dat autogebruikers hiermee weggepest worden. Een succesvolle autoluwe zone blijft vlot toegankelijk met openbaar vervoer, wordt voorzien van voldoende parkeerplaatsen en wordt omringd door een goed uitgerust wegennet dat alternatieve routes overbodig maakt.
- Ten slotte houdt een autoluwe binnenstad de weg vrij voor de dienstverlening en bevoorrading die wel mogelijk blijft, dus ook handelaars genieten van de rustigere verkeerssituatie.
Voordelen genoeg dus. Dat dachten ze in Amersfoort ook. Maar wat waren de resultaten?
Hoe De autoluwe binnenstad van Amersfoort ervaren wordt
Een jaar later werden de nieuwe autoluwe maatregelen geëvalueerd door de stad. Het rapport kun je hier lezen. Maar de korte versie is dat de bevindingen overwegend positief zijn.
Toen de maatregelen aangekondigd werden waren veel mensen ongerust. Maar er wordt vastgesteld dat de verkeersdrukte is afgenomen en dat er geen sluipverkeer meer is. De openbare ruimte wordt nu beschikbaar gemaakt voor ondernemers, bewoners en bezoekers. De nieuwe autoluwe zone zou hierdoor een positieve invloed hebben op de leefbaarheid, levendigheid, aantrekkelijkheid en de verkeersveiligheid van de stad. Zowel bewoners en ondernemers werden ondervraagd en de meerderheid in beide kampen was positief. Dat is al een goed teken.
Natuurlijk kwam er ook terechte kritiek op de maatregelen, waaronder opmerkingen over een gebruiksonvriendelijke vergunningswebsite, onduidelijke bebording of specifieke locaties waar de maatregelen nog niet goed worden nageleefd. De stad kon dus spreken van succes, maar er was zeker nog ruimte voor verbetering. Gelukkig luistert Amersfoort al: de bestaande verkeersborden werden gecontroleerd op hun nut en vervolgens verbetert.
Maar wat ons het meeste opvalt, is dat veel respondenten verwachten dat de autoluwe zone in de toekomst nog verder uitgebreid zal worden over de hele binnenstad. Dit maakte nog geen deel uit van de officiële plannen, maar het rapport vermeldt dat het iets is dat te overwegen is voor het stadsbestuur. We kijken in ieder geval uit naar de verdere evolutie!
