Utrecht heeft wel heel ambitieuze plannen voor de stadswijk Merwede. Je zou zelfs kunnen zeggen dat de toekomst van stedelijke ontwikkeling en mobiliteit er vorm krijgt. Met de nadruk op duurzaamheid, groen, gezondheid, en vooral de volledige afwezigheid van auto’s, streeft Merwede ernaar de grootste autovrije wijk van Europa te worden. Maar hoe werkt dat, een autovrije wijk? En wanneer wordt dit visionaire project werkelijkheid?
De plannen voor Merwede zijn buitengewoon inspirerend. Nu is het grotendeels nog een bedrijventerrein van 24 hectare grond. In de toekomst hoort deze wijk een paradijs te worden voor liefhebbers van duurzaamheid, groen, en een gezonde levensstijl. Een collectief wko-systeem voor duurzame warmte zal de huizen verwarmen, er wordt aandacht besteedt aan de natuur met groene daken en leefruimte voor de locale fauna en flora, terwijl nieuwe voorzieningen op loop- en fietsafstand bereikbaar worden gemaakt. Maar wat Merwede echt uniek zou maken, is het radicale besluit om de wijk volledig autovrij te maken. Daarmee zou Merwede de grootste autovrije wijk van Europa worden.
Het project samengevat
- Het plan: een autovrije wijk met 10.000+ bewoners en 6.000 nieuwe woningen
- Groen en gezond leven waar alle voorzieningen op loop- en fietsafstand zijn
- Nadruk op duurzaam en ruimtebesparend vervoer, zoals fietsen, wandelen, deelvervoer en openbaar vervoer
- Lage parkeernorm, geen parkeerplaats voor elk huishouden. Maar wel ondergrondse parkeergarages aan de rand van de wijk. en 25.000 nieuwe fietsparkeerplekken
- Nieuwe fiets- en wandelroutes verbinden de wijk met de stad. Autorijden gebeurt met deelvervoerhubs voor elektrische deelauto’s en andere deelmobiliteitsopties
- Realisatie van de eerste woningen en mobiliteitsservicepunten wordt verwacht in 2025 of 2026
Je ontdekt alles over dit ambitieus project op www.merwede.nl
Merwede nu. Momenteel is de wijk voor een groot deel een bedrijventerrein, maar in de toekomst komt hier verandering in. Fotobron: merwede.nl
Mobiliteit in een Autovrije wijk
De projectmanager mobiliteit bij de gemeente Utrecht, Finn van Leeuwen, benadrukt dat het project deze richting niet perse nam als duurzaamheidsinitiatief. Volgens hem is het gewoon een noodzakelijke stap in het verlichten van de overvolle wegen in steden zoals Utrecht. Daarom is een lage parkeernorm het uitgangspunt in Merwede, waar privéauto’s buiten de wijk worden gehouden.
Hoe blijven bewoners mobiel zonder privéauto’s? De wijk Merwede investeert aanzienlijk in alternatieve vormen van vervoer. Allereerst worden er nieuwe fiets- en openbaar vervoersverbindingen aangelegd om de toegang tot de stad te vergemakkelijken. Deelmobiliteit speelt ook een cruciale rol in de wijk, met elektrische fietsen, bakfietsen, scooters, deelauto’s en zelfs een verhuisbusje beschikbaar voor bewoners.
Maar mobiliteit beperkt zich niet tot deze vervoermiddelen. Het vraagt ook om nieuwe diensten die in een autovrije omgeving kunnen functioneren. Zo worden servicewinkels, pakketwanden en lichte elektrische voertuigen geïntegreerd om de dagelijkse logistiek en bezorgingen te faciliteren. Ook afvalinzameling krijgt een herziening, aangezien vrachtwagens niet langer toegang hebben tot de wijk. Dergelijke innovaties zijn cruciaal om het dagelijks leven in Merwede soepel te laten verlopen.
Een opmerkelijk aspect van Merwede is het Mobiliteitsbedrijf, dat in samenwerking met de gemeente en particuliere partners is opgericht. Dit bedrijf beheert parkeergarages aan de rand van de wijk en draagt zorg voor deelmobiliteit in de wijk. Hierdoor blijft de gemeente betrokken bij het mobiliteitsaanbod in de wijk en kan zij bijsturen waar nodig.
Hoewel de plannen voor Merwede buitengewoon zijn, roepen ze ook vragen op. Het project is gedurfd en experimenteel, en het wegnemen van de zekerheid van nabijheid van een auto kan bij sommige bewoners weerstand oproepen. Ook wij roepen voor Antwerpen vooral op tot autoluwheid en niet zozeer autovrijheid, een belangrijk nuanceverschil. Maar voor een stadswijk zoals Merwede zijn experts optimistisch over de toekomst van deze mobiliteitsvorm. Je kunt er dan ook veel te voet doen.
De Toekomst van stedelijke ontwikkeling?
Merwede is een extreem voorbeeld van een toekomst zonder auto’s, maar het illustreert een bredere trend in de stedelijke ontwikkeling. Onze kijk op mobiliteit verandert, en de eeuw van de auto bereikt zijn hoogtepunt. Terwijl Merwede niet de hele wereld zal beïnvloeden, markeert het wel de weg naar een meer duurzame en toekomstgerichte stedelijke ontwikkeling. De realisatie van Merwede zal ongetwijfeld uitdagingen met zich meebrengen, maar het is een inspirerende stap richting een groenere, gezondere, en meer leefbare stad. Terwijl we de komende jaren blijven evolueren in de richting van duurzamere steden, kunnen projecten zoals Merwede ons inspireren om op nieuwe manieren over mobiliteit na te denken. Wordt de vraag niet langer of we de auto voorbij kunnen streven, maar hoe snel we dat kunnen doen?
Terwijl de wijk zich in de komende jaren ontwikkelt, zal het de wereld laten zien wat mogelijk is wanneer we auto’s achter ons laten en onze steden herontwerpen met de nadruk op groen, gezondheid en duurzaamheid. De eerste woningen en mobiliteitsservicepunten zullen volgens Utrecht pas in 2025 of 2026 klaar zijn, dus het is nog even wachten voor dit project z’n eerste vruchten zal afwerpen. We kijken in ieder geval uit naar de resultaten!
Geraadpleegde bronnen: change.inc, straatbeeld.nl, utrecht.nl, merwede.nl
Fotobron eerste beeld: LOLA Landscape Architects via Merwede
